Każda osoba pracująca doskonale wie, jak ważny jest wypoczynek. Państwo polskie, wychodząc naprzeciw ich oczekiwaniom, opracowało przepisy, które umożliwiają pracownikom korzystanie z urlopów. Istnieje wiele jego rodzajów. Pierwszym z nich jest urlop okolicznościowy. Polega on na tym, że pracownik w pewnych szczególnych sytuacjach losowych (na przykład wesele lub pogrzeb osoby bliskiej) otrzymuje dwa dodatkowe dni, które może swobodnie wykorzystać. Co ważne, nie traci on z tego tytułu wynagrodzenia za pracę. Jest to jedyny rodzaj urlopu, który co do zasady nie jest ograniczony czasowo.
Innym rodzajem dni wolnych jest urlop na żądanie. Wliczany jest on do urlopu wypoczynkowego, jednak udzielany jest na innych zasadach. Pracownik, który znajduje się w niedyspozycji, może go uzyskać, informując zakład pracy najpóźniej w chwili wykonywania obowiązków zawodowych. Pracodawca co do zasady jest obowiązany do jego udzielenia. Mogą się jednak zdarzyć sytuacje szczególne, wskutek których nie będzie możliwe skorzystanie z tego dobrodziejstwa. Wtedy niezbędne jest wybranie urlopu z innego tytułu. Na ogół jednak pracodawcy przychylają się do próśb swoich podwładnych. W każdym wypadku maksymalny wymiar urlopu na żądanie to cztery dni. Nie jest możliwe korzystanie z niego w przypadku, gdy powodowałoby to zagrożenie dla życia ludzkiego (na przykład wskutek nieobstawienie ważnego stanowiska w szpitalu).
Nie wszyscy wiedzą, ile dni urlopu za 3 miesiące pracy przysługuje pracownikowi, który dopiero w danym roku rozpoczął wykonywanie pracy. Ważne jest, aby pamiętać, że w takiej sytuacji urlop jest dzielony. Oznacza to, że pracownik każdego miesiąca otrzymuje jedną dwunastą ogólnego wymiaru, który by mu przysługiwał w trakcie roku pracowniczego. Każdy powinien wiedzieć, że niezgłoszenie skorzystania z szczególnych uprawnień urlopowych jest jednoznaczne z wykorzystywaniem urlopu wypoczynkowego na zasadach ogólnych. Dlatego zdecydowanie lepiej jest wystąpić odpowiednio wcześniej z umotywowanym wnioskiem do bezpośredniego przełożonego lub kierownika kadr.
Ogólny wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracowników, którzy pracują mniej niż 10 lat, wynosi 20 dni. W literaturze wskazuje się, że jest to zbyt mała ilość. Ponadto arbitralna zmiana wymiaru dla pracowników o różnym stażu wymiaru urlopów jest bardzo niekorzystna – być może nawet niekonstytucyjna. Dlatego teraz organizacje zrzeszające pracowników walczą o to, aby w nowym kodeksie pracy zasady wymiaru urlopu dla poszczególnych pracowników zostały ujednolicone. Jest to w pełni zgodne z społecznym poczuciem sprawiedliwości.
Inaczej wygląda sytuacja ludzi, którzy legitymują się znacznym stażem pracy, znacząco przekraczającym 10 lat. Im przysługuje każdego roku aż 26 dni wolnych, za które mają płacone. Ponadto prawo do corocznego urlopu jest im przydzielane już na początku roku kalendarzowego. Sprzyja to łatwemu rozplanowywaniu wolnego. Ponadto każdy, kto chce się zamienić z innym pracownikiem urlopem, powinien odpowiednio wcześniej wystąpić z wnioskiem do przełożonego.
